Madde
5 - Kaloriferli gayrimenkullerde mahrukat fiyatlarındaki değişikliklerin kira
bedellerine inikası nispeti hükümetçe tesbit ve ilan olunur.
Madde 6 - Kısmen mesken olarak kısmen de
meskenden gayrı bir şekilde kullanılmak üzere kira lanmış bulunan veya tamamen
mesken olarak kullanılmak üzere kira lanmış iken fiilen meskenden gayrı surette
kullanılan gayrimenkullerin kira bedelleri zam bakımından mesken olmayan
yerlere ait hükümlere tabidir.
Madde 7 - Kira şartlarına ve Borçlar
Kanununun bu kanuna aykırı olmayan hükümlerine riayet edilse bile aşağıdaki
yazılı hallerde kiralayan,
a) Kira cı tarafından gayrimenkulün tahliye edileceği yazı ile bildirilmiş
olmasına rağmen tahliye edilmezse icra dairesine müracaatla tahliye isteyebileceği gibi,
b) Gayrimenkulü kendisi veya eşi veya çocukları için mesken olarak kullanma
ihtiyacında kalırsa kira akdinin hitamında,
c) Gayrimenkulü kendisinin veya eşinin veya çocuklarının bir meslek veya sanatı
bizzat icra etmesi için kullanma ihtiyacında ise kira akdinin hitamında,
ç) Gayrimenkulü yeniden inşa veya imar maksadıyla esaslı bir surette tamir,
tevsi veya tadil için ve ameliye esnasında içinde ikamet veya iştigal mümkün
olmadığı fennen anlaşıldığı takdirde kira akdinin hitamında,
d) Gayrimenkulü Medeni Kanun hükümlerine göre iktisabeden kimse kendisi veya
eşi veya çocukları için tamamen veya kısmen mesken olarak ve yine kendisi veya
eşi veya çocukları için bir meslek veya sanatın bizzat icrası maksadıyla iş
yeri olarak kullanma ihtiyacında ise iktisap tarihinden itibaren bir ay
zarfında kiracıyı keyfiyetten ihtarname ile haberdar etmek şartıyla altı ay
sonra,
e) Kira bedelini vaktinde ödememelerinden dolayı haklı olarak bir yıl içinde
kendilerine iki defa yazılı ihtar yapılan kiracılar aleyhine, ayrıca ihtara
hacet kalmaksızın, kira müddetinin hitamında,
Tahliye davası açabilirler.
Aynı şehir veya belediye hudutları içinde kendisinin veya birlikte yaşadığı
eşinin uhdesinde kayıtlı oturabileceği meskeni bulunan kimse, kira da oturduğu
yeri, malikin isteği üzerine tahliye etmeye mecburdur.
Madde 8 - Bu kanunla Borçlar Kanununda
gösterilen haller dışındaki sebeplerle açılacak tahliye davaları, mukavelelerde
aksine şart bulunsa dahi mesmu olmaz.
Madde 9 - Kira mukavelelerinde; bu Kanunun
kira bedellerinin tayinine mütaalik hususlar müstesna kira cı aleyhine
değişiklik yapılamaz.
Madde 10 - (Mülga: 30/4/1973 - 1711/3 md.)
Madde 11 - Kira cı kira müddetinin
bitmesinden en az on beş gün evvel mecuru tahliye edeceğini yazı ile
bildirmediği takdirde sözleşme aynı şartlarla bir yıl uzatılmış sayılır.
Madde 12 - Kiracı, mukavelede hilafına
sarahat olmadıkça, kiralanan yeri kısmen veya tamamen başkasına kiralayamaz
yahut istifade hakkını veya mukavelesini başkasına devredemez veyahut kendisi
gayrimenkulü bırakmış olduğu halde hiç bir sebeple bu yeri kısmen veya tamamen
başkalarına işgal ettiremez.
Kira akdinin esas gayesi itibariyle başkalarına kiralanması lazım ve mütat
olan (Otel, pansiyon, talebe yurdu ve benzerleri) gayrimenkuller bütün
gayrimenkulün devri veya kiralanması hali müstesna olmak üzere yukarıdaki fıkra
hükmüne tabi değildir.
Bu maddenin birinci fıkrası hükmüne riayet etmeyerek bir gayrimenkule kira cı
veya devir alan sıfatıyla girenler veya bu gayrimenkulü işgal edenler hakkında
hiç bir ihtara hacet kalmaksızın sulh mahkemelerinde tahliye davası açılabilir.
Fuzuli şagiller hakkında 5917 sayılı kanun hükümlerinin tatbiki da istenebilir.
Madde 15 - Kiralayan 7 nci maddenin b, c, d
bentlerinde yazılı sebeplerden dolayı tahliye ettirdiği gayrimenkulü mücbir
sebep olmaksızın üç sene müddetle eski kiracısından başkasına kiralayamaz. ç
fıkrasına göre tahliye edilen gayrimenkuller eski hali ile, mücbir sebepler
olmadıkça üç sene müddetle başkasına kira ya verilemez. ç fıkrasına istinaden
tahliye edildikten sonra imar planına göre yeniden inşa veya esaslı şekilde
tadil veya tevsi edilen gayrimenkullerin yeni hali ile ve yeni kira bedeli ile
bir mesken veya bir ticarethane yerini eski kiracının kiralamaya tercih hakkı
vardır. Bu hakkın, kiralayanın, yapacağı tebliğ tarihinden itibaren bir ay
içinde kullanılması şarttır. Bu maddeye göre tercih hakkı bertaraf edilmedikçe,
gayrimenkul üç yıl müddetle başkasına kiralanamaz.
Madde 16 - Hava parası olarak veyahut her ne nam ve suretle olursa olsun bu kanuna göre taayyün eden kira bedelinden fazla para alanlar, bunlar namına hareket edenler veya bunlara tavassut edenlere 15 inci madde hükmüne aykırı hareket edenler hakkında altı aydan bir seneye kadar hapis ve üç yıllık kira bedeli tutarınca ağır para cezası hükmolunur. Mükerrirler hakkında bu cezalar bir misli artırılır.